“Voor ons komt het er dus op aan onze christelijke en sociale bewogenheid te combineren met een zakelijke en nuchtere aanpak en zo droom en werkelijkheid op elkaar te betrekken"  

Daniël Coens

Vandaag is het exact 25 jaar geleden dat Daniël Coens, de eerste Vlaamse minister van Onderwijs, overleed na een slepende ziekte. Nauwelijks 53 jaar oud had hij er al een mandaat van meer dan 10 jaar op zitten als minister van onderwijs. Hij is voor mij altijd een bijzonder voorbeeld en een sterke inspiratie geweest. 

Als geboren en getogen West-Vlaming zou hij zijn hele politieke carrière lang zijn voeling met de basis, zijn hart voor mensen voorop stellen. Vanuit een grote sociale bewogenheid en oprechte zin voor rechtvaardigheid, maar ook met voldoende realiteitszin en pragmatisme als het op besturen aankwam, bouwde hij een lange politieke carrière uit. Hij werd burgemeester van Sijsele en later Damme, volksvertegenwoordiger, minister in verschillende regeringen en de eerste Vlaamse minister van onderwijs. 

Hij kreeg de eerste jaren van zijn mandaat de uitdagende taak minister van Onderwijs te zijn in een regering die als eerste opdracht het saneren van de staatsfinanciën had. Nederig tegenover zo’n grote uitdaging besefte hij beter dan wie ook dat ‘te midden van de moeilijkheid de mogelijkheid ligt’. Zo maakte hij van de gelegenheid gebruik om de financiering tussen de verschillende onderwijsnetten en onderwijsniveausgeleidelijk te harmoniseren. 

Bovendien bleef hij in die moeilijke context de focus van zijn beleid steeds leggen op die jongeren in de samenleving voor wie de kracht van onderwijs als hefboom voor sociale emancipatie het grootst is. Voor hem waren dat de 3 B’s: basisonderwijs, buitengewoon onderwijs en beroepsonderwijs.Om dezelfde reden trok hij de leerplicht op, een dure maatregel. Als socioloog wou hij vanuit een wetenschappelijke benadering zoveel mogelijk maatschappelijke meerwaarde creëren. Na de overgang van Onderwijs naar de Vlaamse regering ontwierp hij uiteindelijk 3 ‘mammoetdecreten’ die het Vlaamse onderwijs een stevig decretaal kader schonken voor de toekomst.

Als we vandaag terecht trots mogen zijn op ons sterk onderwijs in Vlaanderen en Brussel dan is dat zonder twijfel ook de verdienste van Daniël Coens.  De moeilijke maar noodzakelijke hervormingen die hij doorvoerde waren niet altijd populair, maar steeds geïnspireerd vanuit een grote verantwoordelijkheidszin en een sterke overtuiging. Tegelijkertijd besefte hij maar al te goed dat structuren, hoe sterk ook, nooit meer dan kaders kunnen zijn waarbinnen mensen dag na dag het verschil maken. 

Ik denk dat het groot engagement, de langetermijnvisie en het hart voor onderwijs van Daniël Coens ook vandaag een blijvende inspiratie kunnen zijn voor alle spelers in het onderwijsveld. En ik roep hen dan ook op om samen onze verantwoordelijkheid op te nemen en verder te bouwen aan het best mogelijke onderwijs voor elke leerling en een sterk loopbaanpact voor elke leraar.